PFAS
PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen, een stofgroep die uit ruim 6.000 verschillende stoffen bestaat. Deze stoffen komen van nature niet in het milieu voor. PFAS worden al decennia gebruikt in (industriële) processen en in vele producten. Voorbeelden zijn toepassingen in verf, blusschuim, anti-aanbaklagen in pannen, coating in kleding en in cosmetica. Door het wijdverbreide gebruik, emissies en incidenten worden PFAS in Nederland (en breder in Europa) in het milieu aangetroffen, zowel op plekken waar de stoffen zijn gemaakt of gebruikt (zoals blusschuim) maar ook diffuus verspreid in bijvoorbeeld bodem, grondwater en oppervlaktewater.
Tijdelijke aanpak
Recent bleek dat PFAS bijna overal in de Nederlandse (water)bodem aangetroffen worden. Omdat PFAS niet-genormeerde stoffen zijn, bestonden voor PFAS nog geen (nationale) normen voor de (water)bodem. Bij het vaststellen van het Tijdelijk handelingskader voor hergebruik van PFAS-houdende grond en baggerspecie (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, 8 juli 2019) was de landelijke achtergrondwaarde voor PFAS in Nederland nog niet beschikbaar. Op 29 november 2019 is een geactualiseerd tijdelijk handelingskader verschenen.
Praktijk
Bij het toepassen van PFAS-houdende grond en baggerspecie op de landbodem zijn voor verschillende gebruiksfuncties verschillende normen. De bestaande bodemkwaliteit is in combinatie met de functie bepalend voor wat toegepast kan worden. Op basis van het advies van RIVM geldt voor toepassing van PFAS-houdende grond op de landbodem op dit moment voor alle stoffen uit de PFAS-groep een landelijke achtergrondwaarde van 0,8 μg/kg d.s. (microgram per kilogram droge stof). Specifiek voor PFOS geldt de waarde van 0,9 μg/kg d.s. Grond met PFAS-gehalten beneden deze achtergrondwaarden mag worden toegepast. Waar lokale achtergrondwaarden door gemeenten vastgesteld zijn, mag grond worden toegepast tot deze waarden. De waarden 3-7-3 μg/kg d.s. voor respectievelijk PFOS, PFOA en de andere PFAS-stoffen blijven de norm voor bodemklasse wonen en industrie en voor de toepassing in de kern van een grootschalige toepassing.
Voor toepassing onder grondwaterniveau geldt, in afwachting van verder onderzoek naar verspreidingsgedrag, 0,8 en 0,9 μg/kg d.s.
Voor grondwaterbeschermingsgebieden blijft de bepalingsgrens gelden tenzij de lokale achtergrondwaarde in lokaal beleid vastgelegd is. In dat geval geldt de lokale achtergrondwaarde.
Verspreiden van baggerspecie op de kant is toegestaan tot 3-7-3 μg/kg d.s. Verspreiden van baggerspecie binnen hetzelfde oppervlaktewaterlichaam en op aangrenzende stroomafwaarts gelegen sedimentdelende oppervlaktewaterlichamen is toegestaan zonder te toetsen aan de normen met uitzondering van onverwacht hoge gehalten. Dit geldt ook voor het toepassen van baggerspecie binnen hetzelfde oppervlaktewaterlichaam. Voor het toepassen van grond en baggerspecie in andere oppervlaktewateren geldt de bepalingsgrens. Het toepassen van bagger en grond in diepe plassen die in open verbinding staan met Rijkswateren (niet-vrijliggende diepe plas) is toegestaan tot 0,8 μg/kg d.s. voor alle stoffen uit de PFAS- groep met uitzondering van PFOS waarvoor 3,7 μg/kg d.s. geldt. Er zijn inmiddels 16 van zulke plassen voor gebruik geïdentificeerd.
Definitieve aanpak
Er zijn nog een aantal onderzoeken in uitvoering over PFAS in grondwater, bio-accumulatie, mobiliteit en uitloogkarakteristieken. Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar de achtergrondwaarden in de landbodem in Nederland. Met deze gegevens en het landelijk beeld van de verspreiding van PFAS zal in de loop van 2020 een definitief handelingskader worden opgesteld in overleg met koepels en brancheorganisaties.
Tritium Advies
Als onderzoeksbureau zijn we bij verschillende onderzoeken naar PFAS betrokken geweest en hebben we de juiste expertise ontwikkeld om u bij uw vraagstuk op het gebied van PFAS, PFOA of PFOS van het juiste advies te voorzien. Zo kunt u bij ons terecht voor meer informatie over PFAS houdende grond en baggerspecie.
