Toepassing van PFAS houdende grond

GenX, PFOS en PFOA, deze stoffen komen de laatste jaren vaker in het nieuws omdat ze in de bodem of in water worden aangetroffen. Ze behoren tot de omvangrijke stofgroep PFAS. PFAS zijn giftige gefluoreerde koolwaterstoffen die niet afbreken en, in hoge concentraties, zeer schadelijke gevolgen kunnen hebben voor mens, dier en milieu. Daarom vindt er volop onderzoek plaats naar deze ‘nieuwe’ stoffen en is er een begin gemaakt met het opstellen van richtlijnen over hoe om te gaan met PFAS houdende grond.

Verontreinigingen met PFAS

PFAS is de groepsnaam voor diverse stoffen waaronder GenX, PFOS (voluit: Perfluoroctaansulfonzuur) en PFOA (Perfluoroctaanzuur). Deze geperfluoreerde verbindingen zijn toxische stoffen die in het verleden vaker werden toegepast in de productie van onder andere teflon -een materiaal dat onder andere werd gebruikt als anti-aanbaklaag in pannen- en in talloze andere producten zoals textiel, tapijt, verf en blusschuim. Dankzij de productie en het gebruik van deze producten zijn PFAS stoffen via lucht, water of blusschuim in de bodem terechtgekomen en verspreid. PFAS stoffen worden in de natuur niet afgebroken, maar hopen zich op en kunnen -omdat ze worden opgenomen door planten- in de voedselketen terechtkomen. In lage concentraties vormen PFAS geen risico voor de gezondheid, hoge concentraties kunnen wel gezondheidsproblemen veroorzaken. Sinds 2012 mag de stof PFOA niet meer gebruikt worden, opvolger GenX mag momenteel nog wel worden toegepast, maar het gebruik hiervan wordt de komende jaren teruggeschroefd.

Normering PFAS

Een helder beeld van de aanwezigheid van PFAS-stoffen in de bodem in Nederland is er nog niet. Ook gelden er nog geen landelijke grens- of interventiewaarden voor de bodem, waterbodem en grondwater. Wel worden door het RIVM momenteel risicogrenswaarden bepaald. Daarnaast is er, op initiatief van de gemeente Dordrecht, een landelijk handelingskader opgesteld voor het omgaan met mogelijke PFAS verontreiniging in de bodem.

Toepassing van PFAS

Onlangs heeft het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat in het document ‘Visie op duurzaam hergebruik van grond’ aangegeven het RIVM opdracht te hebben gegeven om risicowaarden uit te rekenen voor PFOA en PFOS. Op basis van die uitkomsten gaat staatssecretaris Van Veldhoven – Van der Meer samen met decentrale overheden om tafel om een algemene methodiek op te stellen over hoe om te gaan met ZZS-stoffen (zeer zorgwekkende stoffen). In het Landelijk Afvalbeheersplan is vastgelegd dat er een balans moet zijn tussen het stimuleren van hergebruik van grond enerzijds en het verminderen van de hoeveelheid gevaarlijke stoffen in de economie anderzijds. Voor ZZS-stoffen (waaronder ook de stofgroep PFAS valt) geldt het uitgangspunt dat deze geen onaanvaardbare risico’s voor mens en milieu mogen opleveren. Dit uitgangspunt wordt ook leidend in de methodiek die in de aankomende periode ontwikkeld gaat worden.

Meer weten?

Lees onze FAQ over PFAS én de rol van Tritium Advies bij PFAS.